Sağlıklı ve uzun ömürlü bir yenileme nasıl sağlanır? Sorusunun yanıtını bulacağımız bu bölümümüzde öncelikli olarak tadilat yapılacak yüzeyin teşhisi yapılmalıdır.

1. Son kat kaplamanın cinsi nedir?
2. Mevcut kaplamanın sağlamlığının kontrolü
3. Mevcut sıvanın duvar ile aderansının kontrolü
4. Yüzey emiciliği

Son kat kaplamanın cinsi nedir?

Karbon kökenli boyalar ateşe maruz kaldıklarında çok kısa bir sürede yumuşama gösterirler. Daha kalın (örneğin 1-3mm kalınlığında) olan kaplama cinsleri ateşe maruz kaldıklarında daha uzun süre içerisinde yumuşarlar. Çimento esaslı sıva yüzeyler ise ateşten etkilenmezler.

Mevcut kaplamanın sağlamlığının kontrolü

Boyalı yüzeylerde boyanın sağlamlığı kareleme yöntemi ile test edilmelidir. Bu işlerim keskin bir bıçak ya da falçata ile yapılır. Kontrol edilecek yüzeyde 15x15cm alan içerisinde 2x2mm lik kareler oluşturulur. Daha sonra güçlü bir bant bu yüzeye yapıştırılarak çekilir, eğer bu işlem sonunda kesilmiş küçük karelerin yaklaşık %80i bantla birlikte sökülmüyorsa boya sağlam kabul edilebilir. Bu işlemin farklı cephelerde tekrarlanmalıdır.

Pütürlü yüzeylerde (fasarit, textür vb) sağlamlık kontrolünü anlamak için spatula veya raspa kullanımı ile boyanın yüzeyden ayrılıp ayrılmadığı kontrol edilmelidir.

Sıvanın sağlamlığını test etmek delici bir cisim ile (muhtemelen bu bir tornavida olmalıdır.) yüzeye bastırılarak döndürülmelidir. Bu işlem farklı yüzeylerde tekrarlanmalıdır.

Tornavida yüzeye girmiyorsa kaplama sağlamdır. Eğer tornavida hafif giriyorsa kaplama sert değil ama kabul edilebilir niteliktedir. Tornavida kolayca ve derine gidiyorsa kaplamayı sökmek gerekir.

Mevcut sıvanın duvar ile aderansının kontrolü

Ulaşılabilinen her nokta bir çekiç yardımıyla yoklanmalıdır. Boşluk sesinin gelip gelmediği gözlenmelidir. Boşluk sesi gelen kısımlar tamirat yapılacak yüzeyin genelini oluşturuyor ise sıvanın tümü, ses gelen kısımlar bölgesel ise yalnızca o kısımlar sökülmelidir.

Yüzey emiciliği

Yüzey bir sünger yardımı ile hafifçe ıslatılmalıdır. Su yüzey boyunca akıyor ise yüzey emici değildir. Eğer su hızla emiliyor ise mevcut yüzey emici kabul edilir.

Cephelerde bulunan yapı elemanları:

Cephelerde yapılacak onarımlara etkisi olan yapı elemanları şunlardır.

• Denizlikler
• Harpuştalar
• Limonluklar
• Yağmur olukları
• Yağmur iniş boruları, balkon bağlantıları
• Tretuvarlar
• Pencere ve kapı doğramaları
• Balkon ve terasların döşeme kaplamaları
• Söveler
• Parapetler
• Dilatasyonlar

Bu elemanlarda ortaya çıkmış olan sorunlar cephe yüzeyinde yapılacak çalışmalara etki edeceğinden öncelikle varsa bu elemanlardan kaynaklanan sorunların giderilmesi gerekmektedir.

Yüzey onarımları:

Zaman içerisinde eski dış cephe kaplamalarınızı yenilemek ve bambaşka bir görünüm sağlamak isteyebilirsiniz. Eski dış cephe kaplamanız; rulo ile uygulanmış ya da dekoratif hazır sıva ile yapılmış olabilir.

Sıvaları sökülmüş satıhlarda yapılacak sıva onarımlarında 5-100mm. derinlikteki lokal tamiratlar için polimer modifiyeli ve lif takviyeli, yüksek aderansa ve mukavemete sahip hazır tamir harçları kullanılmalıdır. Yapılacak tamirat geniş yüzeylerde ise uygulama derinliğine bağlı olarak çelik tel donatı üzerine lateks katkılı performans arttırıcı sıva ile onarım yapılmalıdır.

Tekstürlü kaplama yapılmış cephelerde onarım gören yüzeylerle onarım görmemiş yüzeyler arasında oluşan doku farkını ortadan kaldırmak için yapılan sıvaların üzerine tekstürlü malzeme ile kaplama yapılarak onarım izleri ortadan kaldırılmalıdır.

Pencere ve kapı doğramalarının duvar ile birleşimlerinde oluşan kılcal çatlaklar akrilik macun ile doldurularak düzeltilmelidir.

Boya-Kaplama uygulamaları:

Uygulama yapılacak yüzeyler kuru, düzgün ve sağlam olmalıdır. Seçilecek boya veya kaplamanın cinsine göre uygulama talimatında belirtilen şekilde yüzeylere astar uygulanacaktır.

Astar uygulamasından minimum 6 saat sonra boya veya kaplama işlemine geçilmelidir. Boya veya kaplamalar, seçilen malzemenin özelliğine göre belirlenen talimata göre uygulanmalıdır.

Uygulamada dikkat edilecek hususlar:

• Ortam sıcaklığı +5Cº - +30Cº arasında olmalıdır.
• Çok nemli ve rüzgârlı havalarda uygulama yapılmamalıdır.
• Donmuş, erimekte olan veya 24 saat içinde don tehlikesi olan yüzeylerde uygulama yapılmamalıdır.
• Güneş ışınlarının yüzeylere doğrudan etki ettiği anlarda bu yüzeylerde uygulama yapılmamalıdır.

Her cephe, yüzey birbirinden farklı özellikler gösterir. Bunun sebebi çok farklı ürünlerin olması, uygulamayı yapan kişilerin becerileri ve en çok da mevsimlere bağlı olarak sıcak-soğuk farklılıkları, güneş ışınlarının yarattığı etkiler, rüzgâr vb sebeplerdir.

Dolayısıyla ürünlerin teknik özelliklerinin incelenerek, mevcut yapıya uyum gösterebilecek ve uzun süre yapısını, renklerini koruyabilecek ürün seçiminin uzman kişilerce yapılması önemlidir.

Uygulamada dikkat edilecek en önemli husus teknik kapasiteye sahip kişiler ve kuruluşlardır. Bununla birlikte ekip ve donanım önem taşır. Bunlar sağlandıktan sonra seçilen ürünlerin teknik özellikleri, uygulama şartları ve mevcut hava koşulları göz önünde bulundurularak fen ve sanat kuralları çerçevesinde usulüne uygun olarak yapılmalıdır.

Cepheler maruz kaldıkları zor iklim koşulları nedeniyle çok daha kısa sürede yıpranırlar.

İç-dış duvar arasındaki ısı farkının yüksek olması, duvarın iç yüzeyinde yoğuşmadan kaynaklanan küflenme problemlerine neden olur. Kuzeye bakan odalar çok soğuk olduğu için genel konforu sağlamak oldukça zordur ve yakıt giderleri de fazladır.

Sağlıklı bir ısı yalıtımında dikkat edilecek hususlar;

Sıvanın duvar tutuşu (aderansı) kontrol edilmelidir. Özellikle su ve neme daha çok maruz kalan yüzeylerde (balkon alınları, teras parapetleri, balkon parapetleri, baca yüzeyleri gibi) bu sorunla çok sık karşılaşılmaktadır. Sağlam durumda görünen yüzeyler ise iskele montajı esnasında çekiçlenerek kontrol edilmeli, boşluk sesi gelen satıhlar sökülmelidir.

Bununla beraber;
Mantolama uygulaması sonrasında duvar kalınlığının ortalama 6cm. büyüyeceği göz önüne alınırsa aşağıda belirtilen hususların dikkate alınması, seçilen ısı yalıtım plakalarının kalınlığı ve niteliğine göre detaylandırılması gerekir.

• Pencere denizlikleri
• Yağmur iniş borularının balkon bağlantı noktaları
• Varsa kalkan duvar üzeri harpuştalar
• Açık balkon içi süpürgelikler
• Varsa dilatasyonlar
• Cephe yüzeylerine daha önce yapılmış, korunması istenen kaplamalar
• Pencere ve kapı merkezleri
• Subasman, tretuvar birleşimleri

Özetle mantolama uygulaması; su basman profilleri ipinde ve terazisinde olmasına dikkat edilerek sabitlenir. Isı yalıtım levhaları aşağıdan yukarıya doğru şaşırtmalı olarak döşenir. Yapıştırıcısı kuruduktan sonra (ortalama 1 gün sonra) dübeller levhaların ortasına ve tüm ek yerlerine gelecek şekilde (yaklaşık m2 de 6 adet) yerleştirilir. Pencere, kapı ve duvar yüzeylerinin olduğu köşelerde özel köşe profilleri kullanılmalıdır.

Yüzey sıvası olarak seçilen sisteme göre mala yardımıyla yüzeye iki kat olarak uygulanır.

Sıva katı kuruduktan sonra yüzeye, arzu edilen son kat kaplaması uygulanır.

Su yalıtımı gerektiren yerler; Bodrum kat döşeme ve duvarları, ıslak hacimler (banyo, wc, mutfak vb), içme suyu depoları gibi hem kullanım amacı, hem de yapıları bakımından farklılıklar gösterirler. Dolayısıyla su yalıtımının yapılacağı yer uygulama şeklini ve çeşidini belirleyici bir özelliktir.

Su yalıtım yöntemleri;

• Petrol türevi ürünlerle
• Çimento esaslı sıva ve sürme usulleri

ile yapılmaktadır.